Việt-Trung giảm căng thẳng nhiều hậu ý
Nam Nguyên, phóng viên RFA
2011-09-09
Chỉ trong vòng hai tuần với các hoạt động “con thoi” của hai nhân vật Nguyễn Chí Vịnh và Đới Bỉnh Quốc, quan hệ Việt-Trung đã giảm nhiệt một cách khác thường.
AFP
Giới trẻ Hà Nội xuống đường biểu tình chống Trung Quốc hồi tháng 8, 2011.
Mặc dù giới lãnh đạo của hai bên nhìn nhận quan điểm về vấn đề Biển Đông còn khác biệt, nhưng khi Hà Nội đặt dấu chấm hết cho các cuộc biểu tình yêu nước phản đối Trung Quốc lấn chiếm Biển Đông thuộc chủ quyền Việt Nam, cũng là lúc báo chí chính thống tràn ngập những bài báo tán dương quan hệ Việt-Trung.
Tôn trọng và tin cậy Trung Quốc?
Về mặt chính thức
ông Đới Bỉnh Quốc, Ủy viên Quốc vụ
viện Trung Quốc đến Hà Nội để cùng Phó
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân
đồng chủ trì phiên họp lần thứ 5 của
Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương
Việt Nam-Trung Quốc từ ngày 6 đến 9/9. Bên
cạnh chức vụ Ủy viên Quốc vụ
tương đương chức Quốc Vụ Khanh
bộ trưởng không bộ của phương tây, ông
Đới Bỉnh Quốc còn giữ các chức vụ cao
cấp ở Trung Ương Đảng Cộng sản
về đối ngoại và an ninh quốc gia.
Báo chí trích bản tin Thông tấn xã nhà nước cho
thấy Việt Nam mong muốn tìm giải pháp cơ bản
lâu dài cho vấn đề Biển Đông, đây cũng là
tựa bài của trang mạng chính thức Vietnam Plus. Theo
tin này, Việt Nam-Trung Quốc cùng nhìn nhận còn khác
biệt về vấn đề Biển Đông, Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng gọi đây là
thực tế khách quan mặc dù qua trao đổi hai bên
đã hiểu rõ lập trường của nhau.
Người đứng đầu chính phủ Việt Nam kêu gọi đối thoại dựa trên tinh thần tôn trọng và tin cậy lẫn nhau, trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) để tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên có thể chấp nhận được.
Ông Đới Bỉnh Quốc, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc . Source Wikipedia
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mong muốn
Việt-Trung đẩy nhanh đàm phán để sớm ký
thỏa thuận các nguyên tắc cơ bản chỉ
đạo giải quyết vấn đề trên biển,
tạo cơ sở để hai bên giải quyết các
vấn đề cụ thể trên biển.
Theo TTXVN và Vietnam Plus, ông Đới Bỉnh Quốc
đồng tình với ý kiến của Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng. Vị khách Trung
Quốc kêu gọi hai bên khẩn trương thảo luận
để giải tỏa khác biệt về Biển
Đông, mưu tìm những giải pháp mang tính cơ bản
và lâu dài mà hai bên có thể chấp nhận được.
Ông Đới Bỉnh Quốc còn nhấn mạnh tới
“tinh thần vừa là đồng chí vừa là anh em”.
Xem kỹ bản tin chính thức được phổ
biến, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và
Ủy viên Quốc vụ Đới Bỉnh Quốc
đều không đề cập đến bất cứ
một chi tiết nào về sự khác biệt giữa hai
bên trong vấn đề Biển Đông. Chẳng hạn
như vấn đề quần đảo Hoàng Sa mà Trung
Quốc lấn chiếm của VNCH năm 1974, hay các
đảo thuộc quần đảo Trường Sa mà
Hải quân Trung Quốc lấn chiếm từ tay
người đồng chí và anh em Việt Nam năm 1988.
Liên quan tới sự kiện vừa nêu, trả lời Gia
Minh Đài ACTD, nhà nghiên cứu Dương Danh Dy, nguyên
Tổng Lãnh Sự Việt Nam tại Quảng Châu nhận
định:
- “Trung Quốc không bao
giờ chịu đàm phán về Hoàng Sa, họ xem như
đã chiếm xong, đã ‘ăn tươi, nuốt
sống’ Hoàng Sa rồi, họ không bao giờ chịu bàn vấn
đề Hòang Sa với chúng ta nữa đâu. Vấn
đề bây giờ chỉ để lịch sử
giải quyết, con cháu chúng ta giải quyết. Tôi đã
có lần nói về điều này: vấn đề Hoàng
Sa, Việt Nam dứt khoát không bao giờ từ bỏ
lập trường. Đời tôi, đời con tôi,
đời cháu tôi chưa lấy được thì
đời chắt tôi, toàn thể nhân dân Việt Nam
phải đòi lại chủ quyền Hoàng Sa chứ không
thể để Trung Quốc trắng trợn chiếm
đóng như vậy được.”
Vẫn từ các nguồn thông tin chính thức, trước
đó trong buổi sáng 7/9 tại Trụ sở Trung
ương Đảng, ông Đới Bỉnh Quốc
cũng đã có cuộc hội kiến với ông Nguyễn
Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng Cộng sản
Việt Nam. Nếu như Thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng nói thẳng là có khác biệt về vấn
đề Biển Đông, thì Tổng bí thư Nguyễn Phú
Trọng chỉ nói mong muốn thông qua đàm phán hòa bình,
nỗ lực tìm ra giải pháp thỏa đáng. Ông Trọng
đề nghị Ủy ban chỉ đạo hợp tác
song phương Việt Trung thúc đẩy hợp tác trên
mọi lãnh vực, kịp thời giải quyết
những vướng mắc trong quan hệ, nâng hiệu
quả hợp tác lên một tầm cao mới.
Mềm mỏng với Trung Quốc đến khó hiểu
Giới quan sát chính trị nhận định là, Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương được thành lập từ lâu với 4 lần họp trong những năm vừa qua. Ngoài vấn đề hợp tác buôn bán và những mặt hợp tác mang tính hình thức, không thấy Ủy ban này lên tiếng khi người dân Việt Nam sục sôi về sự kiện các tàu hải giám Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế thềm lục địa Việt Nam, ngang nhiên phá hoại thiết bị thăm dò địa chất của tàu nghiên cứu dầu khí Việt Nam, hay những vụ tàu Trung Quốc bắt giữ tàu cá và trấn lột ngư dân Việt Nam tại các ngư trường ở Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.
Trung tướng Nguyễn
Chí Vịnh, Thứ trưởng Quốc phòng. AFP
Sự giảm nhiệt trong quan hệ Việt Trung có thể
nhận thấy từ sau cuộc đối thoại
quốc phòng Việt Trung lần thứ II vào cuối tháng
8. Tại Bắc Kinh trưởng đòan Việt Nam Trung
tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng
Quốc phòng đã có những phát biểu hết sức
mềm mỏng và chắc là làm hài lòng phía Trung Quốc.
Tờ Đất Việt ngày 1/9 trích lời Tướng
Vịnh, xin trích nguyên văn:
“Việt Nam không bao giờ dựa
vào bất kỳ một nước nào để chống
Trung Quốc…Nếu Việt Nam cần sự ủng
hộ, đồng cảm, hợp tác phát triển thì còn có
ai hơn một nước Trung Quốc Xã hội chủ
nghĩa láng giềng, với hơn 1 tỷ 350 triệu dân,
đang phát triển, có vị thế và uy tín ngày càng cao trên
thế giới, một khi các đồng chí tôn trọng
độc lập chủ quyền của Việt Nam và mong
muốn Việt Nam cùng phát triển.”
Tướng Vịnh gọi Trung Quốc là đồng chí
cũng giống như lời lẽ ông Đới Bình
Quốc gọi quan hệ Việt Trung trong tinh thần
vừa là đồng chí vừa là anh em.
Tướng Vịnh còn có phát biểu gây nhiều tranh cãi,
theo thông tấn xã Việt Nam Tướng Vịnh đã xác
định với phía Trung Quốc là Việt Nam sẽ kiên
quyết xử lý vấn đề tụ tập đông
người và dứt khoát không để sự việc tái
diễn.
Tuyên bố của
tướng Vịnh về vấn đề biểu tình
phản đối Trung Quốc đã làm những
người yêu nước ở Việt Nam phẫn
nộ. Ngày 6/9 luật gia Lê Hiếu Đằng, nguyên Phó
Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc
TP.HCM đã gởi thư ngỏ cho các cấp lãnh
đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và
Quốc hội Việt Nam yêu cầu làm sáng tỏ việc
tướng Vịnh cam kết với phía Trung Quốc và
việc này có phải là do chỉ đạo từ trên hay
không. Trả lời Phóng viên Thanh Trúc Đài ACTD, ông Lê
Hiếu Đằng phát biểu từ Saigon:
- “Chúng tôi đấu tranh để dành độc
lập tự do cho tổ quốc, bảo vệ danh
dự, lòng tự tôn của dân tộc. Nhưng bây giờ
một vị tướng lãnh mà lại đi tự cam
kết với Trung Quốc rằng sẽ cấm biểu
tình, hứa rằng không để tái diễn việc
đó nữa thì tôi cho là không được. Tướng
Vịnh hoàn toàn không có quyền phát biểu như vậy.”
Sự giảm căng thẳng trong quan hệ Việt Trung
có thể là kết quả của những phép thử mà
Trung Quốc đã áp dụng trong thời gian trước
đó trên Biển Đông. Các nhà phân tích cho rằng, Trung
Quốc hành xử theo kiểu từ chỗ không có lãnh
thổ thì chiếm lĩnh như trường hợp Hoàng
Sa, hoặc từ chỗ chẳng có gì ở Trường
Sa mà lại có thể hợp tác cùng chia sẻ khai thác tài
nguyên như đề nghị với Philippines. Cho nên lúc này
là lúc Bắc Kinh muốn hạ nhiệt trong quan hệ
với Hà Nội và đây là điều đang diễn
ra.
( Nguồn : RFA )