Trung Tâm Stanford Bắc Kinh
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Hồi cuối tháng 5
tôi đã viết về ý nghĩa biển Thái Bình. Tuần này tôi đã có dịp trở lại đề tài đó
với những chi tiết thực tế. Đại học Stanford Mỹ đã mở một chi nhánh trị giá
hàng triệu đô-la ở Trung Quốc, ngay trong Cung điện chính thời xưa ở Bắc Kinh,
với những hình vẽ tay về Trung Quốc và hình khu Palo Alto ở Mỹ, trộn lẫn chi
tiết hội họa truyền thống Trung Quốc với kỹ thuật mới.
Stanford, một trong những Đại học viện nổi tiếng ở Tây phương, đang nỗ lực xây
dựng một chi nhánh ngay tại Bắc Kinh, thủ đô của một nền kinh tế lớn vào hạng
nhì trên thế giới, lần đầu tiên với các chương trình nghiên cứu và dạy học. Nơi
Stanford lựa chọn vốn là Cung điện Hoàng triều Trung Hoa thời xưa. Trị giá cuộc
xây dựng này là 7 triệu đô-la quyên góp được, giúp cho các sinh viên và khóa
học tự bộc lộ ý kiến của họ về Trung Quốc.
Tuy nhiên các giới chức Đại học cũng nhìn nhận có sự mạo hiểm, vì Stanford tự
đặt mình trong thế hiện diện trường cửu trong một nước vẫn nghiêm cấm tự do
ngôn luận và tự do làm chính trị, sự kiểm duyệt đó đi ngược lại nhiệm vụ của
các giáo sư Mỹ sang giảng dạy ở Bắc Kinh.
Nhưng trong khi ảnh hưởng toàn cầu của Bắc Kinh gia tăng, những học viện như
Stanford muốn có một chân đứng ở nước này để tăng cường kinh nghiệm của các
sinh viên, gia tăng khả năng cơ hội hấp dẫn thêm các sinh viên giầu có và khôn
khéo vào sống trong các trại sinh viên, và trong vài trường hợp thu nhập thêm
ngân sách từ một chính phủ đã sẵn có nhiều tiền.
Bà Jean Oi, Giám đốc trung tâm Stanford ở Đại học Bắc Kinh, nói: “Mọi nguời đều
nhìn nhận Trung Quốc sẽ đóng một vai trò lớn về kinh tế và chính trị”. Trung
tâm này rộng 36,000 bộ vuông, có ba tầng. Ngược lại những sinh viên tốt nghiệp
tại Stanford cũng có cơ hội giao tiếp với các nhà kinh doanh Trung Quốc. Vào
tháng 7 sắp tới trường Kỹ sư nổi tiếng của Đại học Mỹ Berkeley có kế hoạch mở
một chi nhánh Kỹ thuật học ở Công viên Thuợng Hải rộng 50,000 bộ vuông mà không
tốn tiền. Công viên này dự liệu sẽ quyên được ít nhất 10 triệu đô-la một năm
trong suốt 5 năm để cung cấp việc nghiên cứu giữa trường kỹ sư và các học viện
Trung Quốc.
Đại học viện Columbia có một trung tâm tại Bắc Kinh, trong khi Đại học Johns
Hopkins có một chi nhánh ở Nam Kinh.
Điều ít người ngày nay ngờ tới là ngay tại thành phố San Jose bên cạnh 1st
Street 125 năm trước đây đã có một “Phố Tàu” đầu tiên bị Thần Hỏa thiêu rụi. Đó
là vào tháng 5 năm 1887. Đây là một “Phố Tầu” lớn nhất ở Mỹ, trừ Phố Tầu ở San
Francisco.
Ngày nay theo báo Mercury News, tại Viện Bảo tàng Cận đại San Jose còn trưng
bày một số đồ cổ nghệ thuật có ít thôi, nhưng thật có ý nghĩa. Khu trưng bày
này mệnh danh là “Thành phố nằm dưới Thành phố” mở cửa ngày 16 tháng 9 từ 10
giờ sáng đến 5 giờ chiều, tại Viện Nghệ thuật hiện đại, 560 S. First Steet. Vào
cửa tự do.
Lillian Gong-Guy, một phụ nữ trong số những người sáng lập Dự án Lịch sử và Văn
hóa Trung Quốc, nói sự khám phá ra các cổ vật của Phố Tầu vào giữa thập niên
1980 cũng là điều mới lạ cho dân chúng gốc Tầu ở San Jose.
Bà Yung, một nghệ sĩ góp phần trình bày các cổ vật, nói bà không thể lựa chọn
cổ vật nào trong số hơn 60 cổ vật, nhưng bà cũng là một di dân - xuất thân từ
HongKong - , bà nói “chén cơm đã nói rõ cho bà về chợ Phố Tầu đã đi vào quá khứ
từ lâu rồi”.
Mặt khác, nếu Việt Nam bỗng tỏ ra thân thiện với Mỹ, đó cũng không phải chuyện
lạ.
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
(Nguồn: Lê Đình chuyển tiếp thunhan1-2@yahoogroups.com)