Ngụm cà phê tháng tư
Ta ngồi một mình
ly cà phê cạn
lòng như tháng tư
đứt ra từng đoạn.
Tháng tư, tôi ngồi trong quán cà phê Starbucks trên đường 20th của thành phố tôi cư trú. Tôi cúi xuống nhìn mầu cà phê đen đặc, sóng sánh sót lại một ngụm trong chiếc ly giấy. Tôi cầm chiếc ly chao nhẹ đi một chút, do dự chưa muốn ngửa cổ uống nốt ngụm cuối cùng. Ngụm cà phê trông như ngụm nước mắt đen. Chao ôi nước mắt đã có một lúc nào đó, ta ngửa cổ uống được cả ngụm hay sao!
Tháng tư, tháng tư, tháng tư năm đó! Đứt ra từng đoạn: đoạn cha, đoạn mẹ, đoạn vợ, đoạn chồng, đoạn con, đoạn anh, chị, em, đoạn bạn hữu. Mỗi đoạn đứt một chỗ, rơi một nơi, đoạn mất đi ngút ngàn biệt tích, không để lại dấu vết, đoạn còn sót lại ngơ ngẩn, mù lòa.
Tháng tư của ba mươi bẩy
năm sau, ngụm nước mắt không bao giờ
cạn được.
Tôi ngồi trong quán một mình. Ngó những khuôn mặt lạ, họ
không phải bạn bè, nhưng vẫn
thấy thân thuộc, vì đó là những khuôn mặt
của dân bản xứ tôi gặp thường ngày. Cách
ăn mặc và lối cư xử của họ na ná giống nhau. Mình nhìn mấy chục
năm, mình quen với cách kéo ghế, cách chụm
đầu vào nhau nói khe khẽ, cách nghiêng mình xin lỗi
của họ khi phải đi qua mặt ai, nên bỗng
trở thành gần gũi.
Tự
ngậm ngùi tưởng tượng, nếu bây giờ mình
ngồi ở trong một quán cà phê ở Việt Nam, ngắm
những người ngồi chung quanh,
chắc chắn mình sẽ thấy thất lạc lắm,
vì cách ăn mặc và cư xử rất khác mình. Họ cũng sẽ chẳng để mắt
nhìn đến mình, một kẻ thường
thường trên mọi phương diện. Mình thất lạc ngay chính trên quê mình.
Ngồi một mình với ly cà phê Starbucks trong
một ngày của tháng tư, quê người; tôi
chỉ nhìn ra mình là người lạ với
chính mình. Cúi nhìn mấy
ngón tay đang cầm ly, những ngón tay
gầy đã bắt đầu xanh xao gân lá, biết mình
ở đây lâu lắm rồi. Đôi vai bỗng trĩu
nặng như có bàn tay ai vô hình ấn
xuống ghế. Thôi, đã đến đây
rồi, thì ngồi xuống đây, còn đi đâu
được nữa. Ngồi đây mà hồn
như thác đổ, tiếng nước ầm ầm
vọng tới từ một ký ức xa xôi, rồi
bỗng òa ra khi chạm vào tảng đá cuối cùng, tảng
đá tháng tư.
Tháng
tư ở đây là mùa xuân, chim chóc rủ nhau bay vào thành
phố, hoa đào nở hồng trên mỗi con
đường, nắng mới lách mình vào những khung
cửa mở, trong vườn nhà ai hoa táo, hoa lê trắng
xóa. Những người Việt di tản
như tôi, tháng tư không ít thì nhiều quay đầu nhìn
lại quá khứ, nhớ lại những giọt nắng
quê nhà năm đó hòa vào máu và nước mắt. Hoa nắng quê người chỉ làm gợi thêm
nỗi xót xa.
Anh ạ tháng tư mềm nắng lụa
hoa táo hoa lê nở trắng vườn
quê nhà thăm thẳm sau trùng núi
em
mở lòng xem lại vết thương
Chung quanh tôi, một vài bàn nhỏ có người ngồi trước tách cà phê và cái laptop.
Họ im lặng làm việc, học hay sáng tác. Có người với một tờ báo mở trước mặt, hay hai người bạn thì thào nho nhỏ. Quán tĩnh mịch, nghe được cả tiếng gõ khe khẽ của những ngón tay chạm trên bàn phím, thậm chí cả tiếng thở của người ngồi ở bàn gần mình.
Tôi ngồi với ly cà phê cạn. Tôi biết trang mạng của
người Việt khắp nơi trên thế giới, vào
mỗi tháng tư họ cũng trao đổi cho nhau trên
khung hình nhỏ: những tấm hình đang bốc lửa,
những khẩu súng đang nhả đạn. Tiếng người đang khóc, đang la vang,
đang chạy hoảng loạn, đang giẫm lên nhau.
Tiếng súng nổ, tiếng kêu thất thanh… Tất
cả hiện ra trên khung hình nhỏ.
Trong một tiệm cà phê ở Mỹ.
Tôi ngồi đó, ngửa mặt uống ngụm cà phê
đen cuối cùng.
Bỗng dưng má tôi ươn ướt. Nước
mắt ứa ra từ hai con mắt, bờ mi đã bắt
đầu sụp xuống như hai chiếc lá cuốn
khô. Nước mắt của một
người di tản vì chiến tranh lâu quá rồi, xót xa
cho phận mình, phận người, phận quê
hương đất nước.
Ba mươi bẩy năm rồi, mà thỉnh thoảng vẫn đọc được ở trên mạng, lẫn vào những bài vở giải trí, kiến thức hay nghệ thuật, những lời nhắn với nội dung thật buồn:
Một hài cốt với tên họ, ngày
sinh và số quân đầy đủ của một quân
nhân VNCH, ai đó vừa tìm được bên
đường. Mong có thân nhân đến nhận. Nào ai biết thân nhân của bộ xương
đó còn sống hay đã chết? Tin
đó đến từ Việt Nam và đã chuyển đi
nhiều lần.
Tin những người ở Mỹ
về bốc mộ, một hố chôn tập thể
của binh sĩ VNCH trong một sân trường hay bên
cạnh một con mương.
Tin cả trăm bộ xương tìm thấy ở ven biển miền Trung không biết của bên này hay bên kia.
Rồi còn cả những tin như
sĩ quan H.O qua đời ở Mỹ không có thân nhân,
được những người trong cộng
đồng phụ nhau mai táng.
Lời nhắn về một vị tá Hải Quân, có con ở Cali. Xác nằm trong bệnh viện Texas hai tuần rồi. Cha qua đời, con ở đâu chưa đến nhận.
Những dòng chữ như thế, thực sự là một “Tin Buồn” với ý nghĩa đúng nhất của nó.
Tháng Tư là tháng tôi sợ đọc,
sợ xem hình trên mạng.
Sợ nhìn lại những hình ảnh và đọc lại
những bài viết kinh hoàng của những nạn nhân
vượt biển; hình ảnh nghĩa trang quân đội
bị đập phá trong tủi nhục; những câu
chuyện thương tâm của tù nhân và nhà tù cải
tạo; sợ phải xem lại những hình ảnh
của một thành phố mình đã sống và lớn lên
bị tàn phá bởi chiến tranh; sợ những bức
hình và tên tuổi, binh nghiệp của các tướng lãnh
tự sát vào ngày cuối cùng, tôi sợ mỗi khi
đọc thêm một danh sách tự vận của các
cấp tá, cấp úy, các hạ sĩ quan. Họ tự sát
riêng lẻ hay có khi cùng với vợ con. Những bức
hình im lìm đó là những tiếng gào thét phẫn nộ
của những anh hùng VNCH. Tôi không nhớ là mình đã
đọc được câu này ở đâu: “Thật
đáng thương cho một đất nước nào có
quá nhiều anh hùng” vì anh hùng đồng nghĩa
với hy sinh và cái chết.
Đau
đớn nhất là bao giờ khi xem hình, khi đọc
những bài viết xong, cuối cùng mình nhận thức
rất rõ rệt: đó là một cuộc chiến huynh
đệ tương tàn.Người giết và
người bị giết đều mang họ Nguyễn,
họ Lê, họ Trần.
Ba
mười bẩy năm rồi, người ta nói là
Việt Nam đã
hết chiến tranh, người dân đã có cuộc
sống ấm no, hạnh phúc, nhưng trên mạng,
người Việt trong và ngoài nước vẫn có
những dòng chữ gửi đến cho nhau mang theo những thông điệp thật
buồn: Việt Nam
tôi đâu? Người dân mất nhà, mất đất. Gái
Việt bán sang Đài Loan. Gái Việt xếp
hàng lấy chồng Đại Hàn. Không
có Tự Do cho Việt Nam.
Ngư dân Việt bị tầu Trung Quốc
bắt ngay trên biển của mình. Nước
Việt âm thầm mất dần từng mảnh cho Trung
Quốc….
Tháng
tư, cà phê đắng, đắng thêm khi pha
vào những giọt nước mắt vì nước
mắt bao giờ cũng có muối ở trong. Nỗi
đau tháng tư với một số đông người
Việt ở thế hệ bạn hữu tôi, là một
vết thương không thành sẹo được, nó lên
da non, rồi ngưng lại ở
đó. Nhìn xuống vẫn thấy màu
hồng, vẫn thấy như còn rơm rớm máu.
Tôi
cúi xuống nhìn chiếc ly không, tự lấy tay áo lau thầm những giọt nước
mắt mình. Đứng dậy, trở về một
nơi tôi gọi là nhà, tiếp tục sống với trái tim di tản.
Vạt
nắng tháng tư chỉ bay xiên vào trong quán này một
năm một lần, nhưng khi tôi đến đây, dù
bất cứ tháng nào trong năm, hồn tôi, tháng tư có
thể đến bất chợt ghé xuống và rơi cùng
những giọt cà phê.
Anh ạ tháng tư sương mỏng lắm
sao em nhìn mãi chẳng thấy quê
hay sương thành lệ tra vào mắt
mờ khuất trong em mọi nẻo về.
TMT
Tháng 4/2012
(Nguồn:
Joseph Chu chuyển tiếp thunhan1-2@yahoogroups.com)