Cúp bóng đá châu
Âu 2012 và "bức màn sắt" Ukraina
RFI đặt câu hỏi với giáo sư Lê Đình Thông, khoa Bang Giao Quốc Tế, đại học Paris-Nanterre.
http://www.viet.rfi.fr/quoc-te/20120607-cup-bong-da-chau-au-2012-va-buc-man-sat-ukraina
Một người biểu tình phản đối chính quyền Ukraina, với tấm hình cựu thủ tướng Timochenko trên tay, gần tòa nhà Quốc hội, Kiev, 05/06/2012.
REUTERS/Alexander Demianchuk
Tú Anh
Cúp bóng đá châu Âu « Euro 2012 » khai mạc tại Ba Lan vào ngày mai 08/06/2012 và kết thúc bên trong « bức màn sắt » Ukraina ngày 01/07/2012. Giới lãnh đạo và công luận châu Âu kêu gọi tẩy chay chính trị đối với Ukraina, nơi mà 5 vị cựu bộ trưởng và cựu thủ tướng bị chế độ thân Nga trả thù bằng các thủ đoạn thời Liên Xô cũ.
Vào lúc các đội tuyển quốc gia châu Âu thi tài trên sân cỏ thì trong nhà tù Ukraina có một người phụ nữ đang bị giam cầm trong điều kiện khắc nghiệt nhất. Cựu thủ tướng Ukraina, bà Ioulia Timochenko, sau một phiên tòa dàn dựng không khác gì Liên Xô cũ, năm 2011, bị kết án 7 năm tù với tội danh « lạm dụng chức quyền », bị tra tấn, bị ngược đãi. Người phụ nữ đi tiên phong trong cuộc « cách mạng màu da cam » năm 2004 tiếp tục bị giam cầm trong tình trạng sức khỏe suy sụp một cách lạ thường và không loại trừ khả năng bị đầu độc. Những tuyên bố phẫn nộ, những cuộc can thiệp « ngoại giao » của Liên Hiệp Châu Âu, của các chính phủ Tây Âu đều vô hiệu trước bộ máy trấn áp của Tổng thống Viktor Ianoukovitch. Tuy bản thân bà Timochenko không phải là một nhà lãnh đạo tài đức lỗi lạc, bà đã làm nhiều người dân Ukraina thất vọng trong thời gian bà làm thủ tướng, nhưng cách hành xử của chính quyền thân Nga hiện nay, chà đạp lên luật pháp, làm công luận và chính phủ các nước Tây Âu phẫn nộ.
Thủ tướng Đức, Angela Merkel, theo đường lối cứng rắn nhất : lên án Kiev là một chế độ « độc tài ». Ngược lại, Ba Lan, đồng tổ chức Euro 2012, tránh gây sóng gió với lý do không nên để chính trị xen vào sinh hoạt hội hè thể thao. Ba Lan cùng với Thụy Điển đã phát khởi sáng kiến lập « đối tác đông phương » giữa Liên Hiệp Châu Âu với Ukraina và Belarus, không muốn trừng phạt hai chế độ này, vì e rằng sẽ đẩy họ vào quỹ đạo của Nga. Chính phủ Pháp theo phương án trung dung của đa số là tẩy chay chính trị.
Theo nhận định của Le Monde, một trong những nhật báo có uy tín hàng đầu tại Pháp, quyết định của Tổng thống François Hollande là đúng đắn. Hành động tẩy chay chính trị, không một bộ trưởng nào sang Kiev , không một lãnh đạo Tây Âu nào chụp ảnh chung với Tổng thống Viktor Yanukovitch sẽ là điều nhục nhã đối với tổng thống Ukraina. Vấn đề còn lại là Liên Hiệp Châu Âu phải thống nhất một chính sách chung đối với hai quốc gia đông Âu vẫn chưa thoát ra khỏi bức màn sắt.
Trong khi đó thì công luận Pháp kêu gọi các cầu thủ hãy chứng tỏ họ gắn bó với các giá trị nhân quyền và dân chủ, hãy bày tỏ bằng hành động cụ thể nhân lễ khai mạc mỗi trận đấu.
Để tìm hiểu thêm thái độ trả thù đối lập của chính quyền đương nhiệm tại Kiev phát xuất từ những nguyên nhân sâu xa nào, liệu hành động « tẩy chay » có khả năng mang lại kết quả đến đâu, RFI đặt câu hỏi với giáo sư Lê Đình Thông, khoa Bang Giao Quốc Tế, đại học Paris-Nanterre.
Giáo sư Lê Đình Thông : « Ukraina đã bị việt vị… Tổng thống Đức đã hủy bỏ chuyến viếng thăm Ukraina hồi tháng 5, và sự việc nghiêm trọng nhất là 27 nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu đe dọa xét lại thỏa ước về tự do mậu dịch vừa ký với Ukraina hồi tháng 3. Hội nghị thượng đỉnh Trung Âu dự định tổ chức tại Yalta cũng bị hủy bỏ … việc tẩy chay có đạt được hiệu năng hay không là tùy thuộc vào hai yếu tố : đó là cái thế liên hoàn và lợi khí của truyền thông…. »
|