Khúc Nhạc Ngày Xuân

Khúc Nhạc Ngày Xuân

Việt Long, biên tập viên RFA

Chỉ còn nửa tháng nữa là đến Tết, nhưng miền Bắc và miền Trung đang đẫm trong một mùa cuối đông giá rét lạ thường. Cơn rét lạnh còn kéo dài đến mãi ngày 30 Tết trước khi bước sang năm Tân Mão.

RFA Files

Sắc Xuân

Tuy vậy nơi nơi có người Việt sinh sống vẫn tưng bừng không khí Xuân Tết rộn rã lòng người, nơi thị thành cũng như thôn xóm, giữa lòng quê hương hay nơi hải ngoại. Hoa Xuân chưa đến thì nở rộ, nhưng phố phường Sài Gòn, Hà Nội, Washington, quận Cam, San Jose, Paris, Đức Quốc, Ba Lan, những khu phố của người Việt đã tưng bừng màu sắc mai đào cúc trúc vàng đỏ tím xanh rực rỡ. Và không gian vang vang những bài hát của mùa Xuân trong những giai điệu nhịp nhàng tươi vui khiến những người ngoại quốc quanh đây cũng cảm thấy mủa Xuân Việt Nam đang về với họ cùng những khúc nhạc ngày Xuân.

Khúc Nhạc Ngày Xuân

Khúc Nhạc Ngày Xuân của Nhật Bằng sáng tác trong thập niên 1960 đã được trình diễn mãi tới ngày nay, với nhìều thể điệu trẻ trung và sôi động của mỗi thời gian ngày càng mới, nhưng điệu swing khởi thủy của nhạc phẩm nghe ra vẫn không nhường bước mà còn lấn lướt những thể điệu trẻ hơn nó đến mấy chục năm tuổi… như chúng ta đang nghe Đoan Trang trình bày.

Bến Xuân

Hoa đào Nhật tân. Photo courtesy of wikipedia

Một bài nhạc Xuân mà hầu như mọi người Việt Nam đều biết đến và ngợi ca, là nhạc phẩm Bến Xuân của Văn Cao. Sáng tác năm 1942 với Phạm Duy cùng viết lời, tác phẩm đã làm say đắm lòng người suốt bốn thế hệ. Phạm Duy cũng là người hát bài này đầu tiên giữa buổi hội ngộ của nhóm nghệ sĩ trong thời kháng chiến, trong số đó có người con gái đã khiến Văn Cao viết nên tác phẩm diễm tuyệt này.

Mối tình không thể thành toàn, vì người đó đã là người yêu của một người bạn trong cùng nhóm nghệ sĩ ấy. Văn Cao chỉ đành ôm ấp mối tình và nâng niu kỷ niệm bằng những dòng nhạc để chúng ta được thưởng thức mãi về sau. Nhưng danh tài chẳng may đã là nạn nhân của chế độ miền Bắc trong vụ Nhân Văn Giai Phẩm, nên chỉ có một tác phẩm của ông được phổ biến ở miền Bắc vì chế độ không thể xóa bỏ. Đó là bài Tiến Quân Ca, quốc ca của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mà sau trở thành CHXHCN Việt Nam.

Từ đó đến nay hằng trăm ca sĩ nổi tiếng hàng đầu của nhiều thế hệ ở khắp toàn cõi Việt Nam và hải ngoại đã hát bài Bến Xuân. Một bài Bến Xuân đăng trên website nhaccuatui.com đã ghi chú là do Thái Thanh trình bày, nhưng nghe ra không đúng, nhưng nhờ thế chúng tôi mới biết được giọng hát trong sáng tinh khiết trên âm vực thật cao, pha chất giọng và kỹ thuật opera của Bích Vân của ban The Friends ở California. Bích Vân, một giọng hát còn tương đối mới, đã thể hiện toàn hảo nhất nét nhạc bán cổ điển trang trọng mà đầy lãng mạn của danh tài âm nhạc Việt Nam khi ông viết về một tình yêu sáng ngời đầy trân trọng của đời ông.

Những ca khúc Xuân của Phạm Duy

Phạm Duy đã trở thành danh tài cân bằng với Văn Cao ở phía bên này đất nước. Nhưng tác phẩm của Phạm Duy có thể lên đến hằng ngàn, tuy rằng cũng bị cấm ở miền Bắc, mãi đến năm 2005 mới bắt đầu được dần dần cho phổ biến tại Việt Nam.

Đường Hoa Nguyễn Huệ Sàigòn năm 2009. Hình do thính giả Nguyễn Xuân Lai gửi đến Ban Việt Ngữ RFA.

Phạm Duy sáng tác cả một kho tàng âm nhạc Việt, trong khi Văn Cao bị trói tay từ sau ngày chia đôi đất nước. Mùa Xuân nào người ta cũng nhớ đến những Hoa Xuân, Đêm Xuân, Xuân Ca, Xuân Hành, dù rằng nhạc Xuân chỉ chiếm một tỉ lệ bé nhỏ trong gia tài âm nhạc đồ sộ của Phạm Duy. Thái Hiền, ái nữ của Phạm Duy, trình bày bản “Đêm Xuân” của thân phụ…

Người thiếu nữ của “Đêm xuân” đắm say trong mộng uớc tình yêu trong trắng bao nhiêu, thì hình ảnh người “Gái Xuân” trong thơ Nguyễn Bính nồng nàn trong uớc mơ tình yêu đôi lứa bấy nhiêu. Nhạc sĩ Từ Vũ đã phổ nhạc bài thơ này. Ý Lan trình bày.

Chương trình nhạc cuối tuần đến đây chấm dứt. Việt-Long hẹn gặp lại quý vị và các bạn trong chương trình nhạc Xuân giáp Tết.